پروژه ایجاد باغچه های سلامت خانگی و برنامه بهبود تغذیه
مقدمه:
توان افزایی زنان روستایی و عشایری در توسعه پایدار همواره یکی از دغدغه های دفتر می باشد و از سوی دیگر هزینه بر بودن فرایند دریافت گواهی استاندارد برای محصولات کشاورزی و غیر اقتصادی بودن آن در سطوح کشت کوچک که امکان اجرا برای همه ذینفعان طرح میسر نمی باشد، به منظور تحت پوشش قرار دادن تعداد بیشتری از دینفعان، فرهنگ سازی، آموزش و ترویج هر چه بیشتر فرایند مدیریت منابع پایه، استفاده بهینه از نهاده های شیمیایی، حفاظت از محیط زیست، بهبود تغذیه خانوار روستایی و در نهایت دستیابی به محصولات سالم تر و بهبود کسب و کارهای سبز روستایی، طرح ایجاد باغچه های سلامت خانگی با همکاری دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در حاشیه اجرای طرح محصولات گواهی شده به صورت ملی در همه استانها پا گرفت.
اجرای این برنامه از سال 1397 در بیش از 2000 سایت آموزشی آغاز شد و تا پایان 1398 بیش از 35 هزار زن روستایی با روش های بهینه تولید محصولات کشاورزی خانگی که اغلب شامل انواع سبزی و صیفی می باشد در کرت های خانگی، مزارع و گلخانه های کوچک آشنا شدند. در سال 1399 نیز علیرغم شرایط قرنطینه این برنامه با همکاری وزارت بهداشت به نحو احسن انجام شد.
در تولید این محصولات بر اساس آموخته های قبلی کارشناسان مجری و اجرای همزمان طرح تولید محصولات گواهی شده توسط ایشان در استان ها، آموزش های ایجاد باغچه های خانگی برای ذینفعان کاملا با تاکید بر مدیریت منابع آب، خاک و نهاده های شیمیایی است و در برخی از سایت های آموزشی با اعطای بذر سالم و ارگانیک از سوی جهاد کشاورزی، فراگیران مورد تشویق قرار می گیرند که در مجموع می توان اذعان داشت طرح های مذکور با اهدافی یکسان، در مقیاس های مختلف، با دریافت و عدم دریافت گواهی استاندارد، همگی به ترویج و اشاعه فرهنگ تولید و مصرف محصولات گواهی شده و مرغوب و در راستای حفظ منابع پایه کشاورزی در جوامع روستایی می پردازد و با جریان سازی و توانمندی زنان روستایی و عشایری، در راستای تحکیم امنیت غذایی کشور گام بر می دارد.
مهمترین اهداف :
- کمک به تحقق هدف شماره 2 از اهداف هفده گانه توسعه پايدار: «پایان دادن به گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و تغذیه بهتر و ترویج کشاورزی پایدار»
- ترویج فرهنگ تغذیه سالم و بهبود وضعیت آن در بین زنان روستایی و عشایری
- گنجاندن سبزی و صیفی در برنامه غذایی زنان روستایی با ایجاد باغچه های کوچک خانگی در مراکز بهداشت وخانه های روستایی جهت دستیابی به غذای سالم و با تاکید برکاهش فاکتور های خطر ساز زیست محیطی وکشاورزی
دستاورد های طرح :
- کمک به ایجاد امنیت غذایی و ارتقای سطح سلامت خانوارهای روستایی
- استفاده بهینه از پتانسیل های موجود در مزارع کوچک و کرت های خانگی
- با تولید و مصرف محصولات کشاورزی مرغوب خانگی نه تنها وضعیت تغذیه خانواده های روستایی بهبود یافته است، علاوه بر این پرسنل ادارات به ویژه ادارات جهاد کشاورزی استان ها نیز از مصرف این محصولات استقبال خوبی دارند. چنانکه در بسیاری موارد مهمترین بازار فروش مازاد محصولات کشاورزی خانگی نیز محسوب می شوند.
- از دستاوردهای قابل توجه این طرح، ایجاد حساسیت نسبت به اهمیت سلامتی در جامعه محلی است.
- خالی نماندن باغچه های زنان روستایی که ظرفیت بالایی را به خود اختصاص می دهند و در شرایط کرونا و فشار اقتصادی به کشت محصولات کشاورزی مورد نیاز خود و خانواده می پردازند.